|
|
Przygotowanie reproduktora
Samce psa wykazują dojrzałość płciową w wieku
9-12 miesięcy w zależności od żywienia i indywidualnych cech
osobniczych. Jeśli planujemy, że nasze szczenię ma w przyszłości zostać
reproduktorem już w najwcześniejszej młodości nie powinniśmy karcić psa
za obskakiwanie suk i innych psów, gdyż potem pies może mieć problemy z
kryciem. Jeśli nasz młokos nie daje spokoju sukom spotkanym na spacerze
przywołajmy go do siebie, dajmy mu zabawkę, zajmijmy czymś innym, ale w
żądnym wypadku nie karćmy za to, że robi to, czego potem będziemy od
niego oczekiwać! Często zdarza się, że pies który od szczenięcia jest
karcony za takie zachowanie nie chce pokryć suki w obecności swojego
właściciela, a nawet ucieka przed suką (!) w obawie przed karą.
Jeśli nasz pies skończył minimum 18 miesięcy ( owczarek niemiecki 24) i
spełnił wszystkie wymogi stawiane przez Związek Kynologiczny w Polsce to
mamy psa-reproduktora. Nie powinno się wykorzystywać do hodowli psów
poniżej 18 miesiąca życia, zwłaszcza ras dużych, ze względu na specyfikę
budowy męskich organów płciowych psa. U psów w przedniej części prącia
znajduje się kość prąciowa. Podczas wczesnego krycia kość ta może zostać
złamana. Gdy dojdzie do nieprawidłowego zrośnięcia się tejże kości pies
odczuwać może ból podczas krycia, wskutek czego nie chce, a czasem nawet
nie może kryć.
O ile nie jest to wybitny za względu na swą wartość hodowlaną
reproduktor nie powinno się kryć także psem, który ma więcej niż 10 lat.
U psów powyżej dziesiątego roku życia występują starcze zaburzenia
płodności i plenności, charakteryzujące się zanikiem jąder i
zaburzeniami w spermatogenezie. Używając starszego reproduktora możemy
sie zatem liczyć z mniejszą liczbą i to najczęściej słabszych szczeniąt
w porównaniu z poprzednimi miotami po tym psie.
Jeśli wybieramy reproduktora dla naszej suki, a ten już krył, dowiedzmy
się ile było kryć i ile szczeniąt się urodziło – są psy dające w
sprzyjających warunkach wyjątkowo liczne lub odwrotnie – stosunkowo dość
nieliczne mioty z różnymi sukami.
Przed kryciem trzeba zawrzeć pisemna umowę z właścicielem suki, która
przyjeżdża do naszego reproduktora na krycie, w której będzie
powiedziane w jakiej formie i w jakim terminie ma nastąpić rozliczenie
za krycie. Popularny dawniej zwyczaj 'krycia za szczenię' nie jest
żelazną regułą i dopuszczalne są także inne, najróżniejsze metody
rozliczeń. Od pewnego czasu coraz popularniejsza jest metoda rozliczeń
'przy kryciu', polegająca na wpłaceniu przez właściciela suki określonej
kwoty – z reguły niższej niż średnia wartość szczenięcia danej rasy - w
momencie krycia suki, co całkowicie rozwiązuję kwestię późniejszych
rozliczeń, choć zdarzają sie także umowy wiążące wartość krycia z liczbą
później urodzonych szczeniąt lub uzależniające samo krycie od wpłacenia
przez właściciela suki pewnej kwoty w momencie krycia, traktowanej jako
zaliczka na poczet późniejszych rozliczeń.
Pies-reproduktor powinien być w odpowiedniej kondycji, nazwijmy ją
kondycją wystawową. Zarówno przekarmienie jak i niedożywienie psa z
znacznym stopniu obniża płodność psów. I tak otłuszczony pies nie będzie
miał siły żeby pokryć sukę, a suka nie będzie mogła utrzymać takiego
psa. Niedożywienie, hipowitaminoza negatywnie odbijają się na jakości
nasienia, a co za tym idzie płodności naszego reproduktora.
Przed pierwszym kryciem dobrze jest udać się do lekarza weterynarii w
celu zbadania nasienia naszego psa. Badanie nasienia wykonuje się także
po zmianie właściciela, wystąpieniu „pustych kryć”, po wystąpieniu
objawów klinicznych schorzeń narządów płciowych reproduktora oraz w celu
oceny nasienia przed sztuczna inseminacją. Pamiętajmy, że na podstawie
jednokrotnego badania nie można postawić pewnej diagnozy co do płodności
psa. Oprócz badania jakości nasienia warto wykonać badanie
bakteriologiczne w kierunku bruzellozy (Brucella canis). W wielu krajach
badanie w tym kierunku jest wymagane, aby móc dopuścić psa do rozrodu (w
przypadku krycia za granicą można spotkać sie także z żądaniem, by
właściciel suki przedstawił wynik aktualnego badania biologicznego i
bakteryjnego suki, co traktować należy jako normalną troskę właściciela
o zdrowie szczególnie cennego reproduktora i chęć uchronienia go od
częstych, a do niedawna z niewiedzy bagatelizowanych zakażeń droga
płciową.). Właściciel reproduktora ma prawo odstąpić od udostępnienia
psa do krycia bez podawania jakichkolwiek przyczyn swej decyzji –
oczywiście, nie może tak sie zdarzyć po pisemnym zawarciu umowy krycia!
Wpływ na płodność i zdrowie reproduktora mają różne schorzenia nie tylko
te przenoszone drogą płciową takie jak bruceloza, herpeswiroza ale i
inne choroby zakaźne takie jak np. nosówka, parwowiroza wirusowe
zapalenie wątroby i inne choroby wirusowe, przeciwko którym zarówno suka
hodowlana jak i reproduktor powinny być szczepione. Część z tych chorób
może w powikłaniach prowadzić do całkowitej bezpłodności psa!
Jeśli nasz reproduktor ma pchły lub co gorsza inne pasożyty zewnętrzne -
przed spotkaniem z wybranką należy go odpchlić oraz zadbać też o
odrobaczenie delikwenta.
Wbrew popularnej opinii częste używanie psa jako reproduktora nie
prowadzi do spadku płodności.(Oczywiście, nie dotyczy to sytuacji w
której mówimy o drugim lub trzecim kryciu kolejnej jednego dnia – takie
postępowanie jest ze strony właściciela zwykłym nadużyciem). Optymalnie
z punktu widzenia efektów krycia jest oddawanie nasienia 2-3 razy w
tygodniu. Przy stosunkowo częstym pobieraniu jakości nasienia nie ulega
pogorszeniu.
W Polsce wiele ras psów, u których występuje dosyć często dysplazja nie
jest objętych obowiązkowym badaniem w kierunku dysplazji np.: labrador,
golden retriver, Alaskan Malamute, owczarek belgijski, airedale terier.
Wielu właścicieli suk hodowlanych i reproduktorów robi także nie ujęte w
wymogach ZKwP badania swych zwierząt pod kątem chorób dziedzicznych (na
przykład oczu – PRA). Niejednokrotnie nawet początkujący hodowcy w
rasach, w których choroby te występują często wola kryć sukę psem z
mniejszymi osiągnięciami ale za to z wykazanym zdrowiem (wolnym od
chorób dziedzicznych), choćby nawet nie było takich zastrzeżeń ze strony
ZKwP.
Co zaś tyczy sie samego miejsca krycia - ponieważ każdy pies czuje się
bardziej pewny siebie, gdy jest na swoim terenie przyjęło się, iż to
suka jedzie do psa a nie odwrotnie. Jest to szczególnie ważne u młodych
psów, a ponieważ u psów także istnieje zjawisko wdrukowywania zachowań
seksualnych, przeto wskazane jest by pies krył na swoim terenie, w
warunkach do jakich przywykł i nawet z zachowaniem pewnych rytuałów –
specjalny kocyk, kojarzący się naszemu reproduktorowi z kryciem, z
każdym aktem będzie się naszemu psu lepiej kojarzył i obiektywnie
ułatwiał samo krycie! Krycie zawsze w jednym, stałym miejscu ma podobny
wpływ. Dodatkowym aspektem przyjazdu suki do reproduktora a nie
odwrotnie jest to, że nie sprzyja to ucieczkom psa z domu w poszukiwaniu
suki.
Autor Katarzyna Mierzwa |
|