|
Cukrzyca jest przewlekłym schorzeniem metabolicznym charakteryzującym się zaburzeniami równowagi kwasowo-zasadowej, gospodarki węglowodanowej, tłuszczowej, białkowej spowodowanej całkowitym lub względnym niedoborem insuliny.
Insulina jest hormonem produkowanym przez trzustkę. Dzięki temu hormonowi
następuje pobieranie glukozy z krwi przez komórki mięśniowe, wątrobowe tłuszczowe.
Dzięki temu mechanizmowi organizmowi dostarczana jest energia potrzebna do wszelkich procesów życiowych. Przy zaburzeniu tych mechanizmów następuje występowanie bardzo wysokiego poziomu cukru we krwi i usuwanie go przez nerki. Organizm pozbawiony tego podstawowego
źródła energii musi pobierać j± z rozpadu tłuszczu i białka. Powoduje to stopniowe wyniszczenie organizmu.
Jednocześnie tworzą się ciała ketonowe - produkty zatruwające zwierze.
Wyróżnia się trzy typy cukrzycy:
1. Cukrzyca insulinozależna.
Jest to o najczęstsza forma cukrzycy u psów i stanowi ok. 95% przypadków. Przyczyną jej są: zapalenie trzustki, choroby autoagresywne oraz schorzenia dziedziczne. Charakterystyczna jest tu predylekcja rasowa. Najczęściej chorują: pudle, jamniki, PONy.
2. Cukrzyca insulinoniezależna. Często związana z otyłością.
Jest ona związana z brakiem reakcji receptorów insulinowych na insulinę.
3. Cukrzyca wtórna- wystepuje najczęściej przy chorobach endokrynogennych,
stosowaniu hormonów (sterydów, środków antykoncepcyjnych).
Występowanie:
- cukrzyca występuje najczęściej u psów starszych 7-9 letnich (chyba że jest wrodzona wtedy w wieku 1-2 lat)
- U suk 3-krotnie częściej niż u psów. Bardzo często rozpoczyna się po cieczce.
Objawy
Nadmierne pragnienie
Wielomocz
Wzmożony apetyt
Postępujące chudnięcie
Zaćma cukrzycowa, która rozwija się w ciągu kilku miesięcy, ale może powstać
też w ciągu jednej doby.
Towarzyszące cukrzycy choroby skóry i układu moczowego.
Oprócz charakterystycznych objawów w rozpoznaniu największe znaczenie ma badanie krwi na zawartość w niej glukozy. Zwykle wynosi ona grubo powyżej 200mg/% przy normie 100mg/%. Cukier obecny jest również w moczu.
Wyniki innych badań też są podwyższone i są związane z uszkodzeniem wątroby,
nerek i wikłających stanów zapalnych.
Leczenie
Cukrzyca jest chorobą nieuleczalną.
Nasze działania skupiają się na utrzymaniu odpowiedniego poziomu cukru we krwi i zapewnienie w miarę komfortowego życia naszym pupilom.
W leczeniu cukrzycy najczęściej stosuje się insulinę.
Istnieje kilka rodzajów insuliny o różnym czasie działania.
W praktyce najczęściej stosuję się insulinę lente o średnim czasie działania.
Szczyt działania tej insuliny wystepuje najczęściej po 6-8 h
Niestety nie u każdego psa działanie jest takie same w związku z tym zaleca się wykonanie krzywej cukrowej, które określa jaką powinno się zastosować dawke insuliny i kiedy występuje szczyt działania.
Niestety nie wszystkie lecznice wykonują to badanie. Można je zrobić w większych
placówkach posiadających na miejscu laboratorium.
Jeśli szczyt działania insuliny przypada po 6-8 godzinach to insulinę stosuje się 1 raz dziennie. Jeśli szczyt jest poniżej 5 godziny od podania to należy podawać 2x dziennie lub zmienić insulinę.
Jeśli chodzi o dawkowanie to musi ustalić je lekarz w zależności od wielkości zwierzęcia. W związku z tym że insulinę dawkuję się na kg/mc, a przy cukrzycy następuje utrata masy ciała co 2 tygodnie należy zwierze dokładnie zważyć by zweryfikować dawkę insuliny.
Żywienie
Drugim bardzo ważnym zagadnieniem w kontroli cukrzycy jest żywienie.
Zwierze powinno dostawać pokarm o stałej zawartości energetycznej.
Zalecany jest pokarm zawierający bardzo wysokiej jakości białko i łatwo strawne węglowodany. Można stosować również gotowe karmy dla psów z cukrzycą.
Maja one jednak wady (są drogie i niezbyt chętnie zjadane przez psy).
Zaleca się podać 25% pokarmu na 30 minut po podaniu rannym insuliny.
Następna porcja przypada w szczycie działania insuliny a więc po 6-8h i wtedy należy podać pozostałe 75% pokarmu.
U zwierz±t przyzwyczajonych do nocnych posiłków można zastosować 25% śniadanie, 50% obiad i 25% kolacja.
Reżim pokarmowy trzeba ściśle utrzymywać gdyż zmiana żywienia powoduje skoki cukru we krwi, kwasice metaboliczną i
śpiączkę.
Ruch
Trzecią bardzo istotną rzeczą przy kontroli cukrzycy jest stały wydatek energetyczny zwierzęcia a więc zapewnienie stałej aktywności ruchowej. Nadmierny ruch powoduje zwiększone spalanie cukru i może doprowadzić do hipoglikemii czyli nadmiernego spadku cukru we krwi.
Hipoglikemia
Hipoglikemia-Nadmierny spadek cukru we krwi może spowodować utratę przytomności.
Należy ją rozróżnić od tzw: śpiączki cukrzycowej gdzie utrata przytomności jest spowodowana nadmiarem cukru w krwi.
Objawy hipoglikemii:
utrata przytomności,
szybkie narastanie objawów,
podwyższona temperatura ciała,
bladość błon śluzowych,
wzmożone odruchy,
rozszerzone źrenice,
reakcja na podanie glukozy lub cukru (zwierze po podaniu glukozy bardzo szybko powraca do przytomności)
Dlatego bardzo istotne jest aby właściciel był przygotowany na taki stan i zawsze miał przy sobie kilka kostek cukru.
W takich sytuacjach należy podać doustnie cukier w kostkach lub roztwór cukru uważając aby zwierzak się nie zachłysnął.
Absolutnie nie podawać czekolady.
Śpiączka cukrzycowa
Objawy śpiączki cukrzycowej:
objawy narastają powoli,
obniżona temperatura ciała,
osłabienie odruchów,
błony śluzowe nastrzykane i suche,
charakterystyczny zapach acetonu z jamy ustnej świadczący o kwasicy,
źrenice prawidłowe,
brak reakcji na podanie glukozy czy cukru (podanie glukozy nie zaszkodzi zwierzęciu).
Niezwykle istotna przy cukrzycy jest stabilizacja hormonalna samicy.
W związku z tym że absolutnym przeciwskazaniem jest stosowanie antykoncepcji hormonalnej pozostaje więc sterylizacja chirurgiczna.
Bez tego zabiegu możemy zapomnieć o jakiejkolwiek kontroli cukru we krwi mimo stosowania insuliny.
W leczeniu cukrzycy niezmiernie ważne jest zrozumienie tej choroby przez właściciela
i ścisła współpraca z lekarzem prowadzącym pieska. Właściciel musi się nauczyć samodzielnie wykonywać wkłucia. Najlepiej aby pierwszy raz wykonał je w obecności lekarza.
Stosowanie insuliny
Chciałbym też podać kilka istotnych uwag odnośnie stosowania insuliny:
Insulinę należy przetrzymywać w lodówce (w pozycji leżącej).
Otwartą ampułkę można używać góra 30-40 dni.
Nie można insuliny absolutnie silnie mieszać gdyż bardzo szybko traci swoje właściwości (należy delikatnie mieszać ruchami kolistymi).
Insuliny wieprzowe można rozcieńczać roztworem soli fizjologicznej (rozcieńczona insulina może być używana góra 2 tygodnie).
Strzykawki do podawania insuliny można użyć góra 4 razy (potem plastik strzykawki wchodzi w reakcje z insuliną i ta traci wartość).
Niezwykle istotny też jest okresowy pomiar glukozy przez właściciela.
W związku z tym zaleca się aby właściciel zaopatrzył się w glukometr i sprawdzał poziom cukru (zwłaszcza w momentach pogorszenia się stanu psa). Krew do takiego pomiaru właściciel pobiera nakłuwaj±c małżowinę uszną psa. Inną metodą jest badanie moczu testami paskowymi na zawartość cukru i ciał ketonowych.
Raz na 6 tygodni dobrze jest wykonać badanie laboratoryjne krwi na zawartość glukozy (powinno się badać w szczycie działania insuliny a więc w 6-8 godzin po podaniu).
I wspominana przeze mnie już kontrola masy ciała zwierzaka (ważymy co 2 tygodnie notuj±c wagę w zeszycie).
Dzięki tak prowadzonemu zwierzęciu zapewnimy mu kilka lat życia w miarę dobrych warunkach zdrowotnych.
Nie leczona lub źle leczona cukrzyca zazwyczaj w ciągu kilku miesięcy kończy się
śmiercią.
Autor lek.wet. Zbigniew Mozga
Źródło http://www.vetmozga.com/
<--WRÓĆ
|
|